اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و استقرار گیاهچه های سورگوم در شرایط شوری

این پژوهش به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور سورگوم بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی رقم اسپیدفید در سال 1390در آزمایشگاه فیزیولوژی و تکنولوژی بذر و گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. آزمایشبه صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی اجراو بذور مورد نیاز از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج تهیه گردید. از پلی اتیلن گلایکل (peg)، نمک nacl و سالیسیلیک اسید (sa) برای پیش تیمار کردن بذور و 4 سطح شوری(mm 0، 40، 80 و 120) استفاده شد. برای تعیین بهترین زمان و غلظت پیش تیمارهای مربوطه، یک آزمایش مقدماتی جوانه زنی استاندارد، سرعت جوانه زنی و رشد گیاهچه اجرا گردید. اطلاعات حاصل در آزمون های اصلی جوانه زنی به کار رفت. جهت بررسی اثرات فاکتورهای مورد مطالعه (پیش تیمار و شوری) بر برخی از صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، آزمایشی در 3 تکرار طراحی اجرا گردید. نتایج نشان دادند که پیش تیمار بذر با sa بر صفات جوانه زنی (درصد بذور زنده، درصد جوانه زنی استاندارد، سرعت جوانه زنی، وزن و طول ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، شاخص قدرت بذر) بیش از سایر پیشتیمارها اثر مثبت داشت. اثرات بازدارنده شوری نیز بر تمام صفات اندازه گیری شده مشاهده گردید. شوری سبب افزایش میزان پرولین در ریشه و برگ و قندهای محلول در برگ گردید اما بر تجمع قندهای محلول در ریشه اثر کاهشی داشت. پیشتیمار بذر بر میزان پرولین بی تأثیر، بر قندهای محلول ریشه اثر کاهشی و بر قندهای محلول برگ اثر افزایشی داشت. اثر پیش تیمار بر شاخص کلروفیل و هدایت روزنه ای معنی دار نبود. اما شوری سبب کاهش کلروفیل و هدایت روزنه ای گردید. روند تغییرات هدایت روزنه ای تا 9 روز پس از سبز شدن کاهشی و سپس تا روز دوازدهم افزایشی بود.این روند در شاخص کلروفیل تا روز ششم پس از سبز شدن افزایشی بود و سپس روندی ثابت و بدون تغییر داشت. پیشتیمار با sa و peg میزان عملکرد فتوسیستم دو را افزایش دادند ولی پیشتیمار با nacl مقدار fv/fm را کاهش داد. روند تغییرات fv/fm در طول زمان در سطوح شوری مختلف، متفاوت بود.در سطوح mm0 و 40 در طول زمان مقدار fv/fm افزایش یافته و سپس روندی ثابت و بدون تغییر داشت. در سطح شوریmm 80 به مرور زمان fv/fm افزایش و سپس کاهش یافت.